Bordetella pertussis
Bordetella pertussis, Bordetella parapertussis, kinkhoest
Verwekker/klinisch beeld
Bordetella pertussis, Bordetella parapertussis, kinkhoest
Algemene informatie
Bordetella pertussis en minder frequent Bordetella parapertussis, veroorzaken kinkhoest. Na een incubatieperiode van 7-10 dagen (max 3 weken) begint het klinisch beeld met een catarraal stadium: een gewone (neus)verkoudheid, algeheel malaisegevoel en later ook hoesten. Na 1-2 weken gaat het catarrale stadium over in een paroxysmaal stadium van ongeveer 2 weken met frequente hoestbuien. Tussen de aanvallen door is de patiënt niet erg ziek. In het 3e stadium, het reconvalescentie stadium gaan de typische hoestaanvallen over in een losse hoest die nog enkele weken duurt. Het langdurige hoesten wordt veroorzaakt door toxines, de bacterie is ongeveer 3 weken na start ziekte niet meer aantoonbaar in de nasofarynx.
Kinkhoest is een meldingsplichtige ziekte (B2).
Zie voor meer informatie de LCI-richtlijn Pertussis
Diagnostiek
- PCR B pertussis; 1e keus bij ziekteduur < 3 weken, bij voorkeur nasofarynx uitstrijk insturen, keel en sputum zijn minder betrouwbaar.
- serologie Bordetella; bij ziekteduur > 3 weken
- kweek Bordetella; gezien de lage sensitiviteit indicatie zeer beperkt en niet zinvol bij ziekteduur > 3 weken
| afnamemateriaal | uitstrijk nasofarynx |
| bewaarconditie na afname | koelkast (2-8 °C) |
| inzetfrequentie | ma/di/wo/do/vr/za |
| duur onderzoek | 1 dag |
| afnamemateriaal | stolbloed |
| bewaarconditie na afname | koelkast (2-8 °C) |
| inzetfrequentie | di/do |
| duur onderzoek | 1 dag |
| afnamemateriaal | uitstrijk nasofarynx |
| bewaarconditie na afname | kamertemperatuur |
| inzetfrequentie | ma/di/wo/do/vr/za/zo |
| duur onderzoek | 7 dagen |