Hemolytische streptokok groep A

Hemolytische streptokok groep A, GAS, Streptococcus pyogenes

De neus, keelholte en huid van de mens zijn het reservoir voor S pyogenes. Met name kinderen zijn drager. Overdracht vindt plaats via druppelinfectie vanuit de keel en (in)direct contact.

Er bestaat een grote verscheidenheid aan klinische beelden veroorzaakt door S pyogenes afhankelijk van bacterie-, transmissie- en gastheerfactoren:

• respiratoire, KNO infecties > nasofaryngitis, faryngotonsillitis, angina, peritonsillair abces, retrofaryngeaal abces
• huidinfecties > scarlatina (roodvonk), pyoderma, erysipelas (wondroos, belroos), cellulitis, impetigo
• genitale, anale infecties > vaginitis, cervicitis, perianale dermatitis
• invasieve ziekte > fasciitis necroticans, sepsis, STSS (Streptococcal Toxic Shock Syndrome), puerperale sepsis (kraamvrouwenkoorts)
• late complicaties > acuut reuma, acute poststreptokokkenglomerulonefritis

Chemoprofylaxe voor contacten is geïndiceerd bij invasieve ziekte als STSS en fasciitis necroticans.

Invasieve GAS is een meldingsplichtige ziekte (B2)

Zie voor meer informatie de LCI richtlijn Groep A streptokokkeninfectie (GAS)

Diagnostiek

• Banale kweek: bij acute streptokokken infecties is een kweek eerste keus. Het in te sturen materiaal is afhankelijk van de kliniek.
• Serologie: indicaties voor serologie zijn met name acuut reuma, post-streptokokkenglomerulonefritis en atypische presentaties van streptokokken. Bij voorkeur dient 2-puntserologie (dus herhaalmonster!) plaats te vinden en beide parameters aangevraagd te worden. 
  • AST (antistreptolysine O-titer): titer stijgt tussen de 1-4 wk na infectie en daalt na 3-6 mnd. Een verhoogde titer of titerstijging past bij een recente infectie. Met name bij huidinfecties kan de AST negatief blijven en is het bepalen van anti-DNAseB zinvol.
  • anti-DNAse B: wordt iets later dan de AST positief en blijft langer positief. Bij post-streptokokken beelden is de AST vaak negatief en de anti-DNAse B positief.
• Bloedkweek: minimaal 2 sets (via 2 venapuncties) afnemen bij hoge koorts en verdenking invasieve infectie.