Spring naar inhoud

Mpox

Monkeypox, apenpokken

Verwekker/klinisch beeld

Mpox

Algemene informatie

Symptomen van mpoxvirus starten in het algemeen met atypische klachten zoals koorts, hoofdpijn, moeheid en spierpijn. Na ongeveer 1-3 dagen volgen huidlaesies die starten als een maculopapuleuze uitslag, meestal beginnend over het gelaat, verspreidend naar het lichaam en inclusief handen en voeten, waarna de laesies overgaan in pustels en korstvorming (variërend van enkele tot duizenden). Daarnaast wordt bij patiënten met MPXV vaker lymfadenopathie gevonden. Of dit ziektebeeld bij de huidige uitbraak op de voorgrond staat, is nog niet zeker. Van de gevallen in Portugal en het Verenigd Koninkrijk is bekend dat de prodromale fase afwezig of onopvallend kan zijn en dat MSM zich voornamelijk presenteerden met anogenitale uitslag waarbij sommigen pijnlijke inguinale lymfadenopathie hadden. De huidlaesies lijken aanvankelijk op waterpokken of syfilis, maar kunnen zich onderscheiden doordat de laesies zich vaker – echter niet per definitie – presenteren in hetzelfde stadium, voordat er korstvorming en loslating van de korst optreedt. Het ziektebeloop is in het algemeen mild en self-limiting met een volledig herstel na 2-4 weken. Ernstig beloop (met secundaire infecties) komt echter voor, vooral bij kinderen en immuungecompromitteerde personen. Nader onderzoek van de huidige uitbraak moet meer duidelijkheid scheppen over het ziektebeeld en de ernst ervan.

Besmettingsweg en besmettelijkheid

MPXV wordt matig overgedragen van mens-op-mens. Overdracht is mogelijk bij nauw contact met besmette (levende of dode) dieren, mensen of indirect via met MPXV besmet materiaal. Transmissie kan respiratoir via druppelcontact, via huidlaesies en via slijmvliezen plaatsvinden. De meeste gevallen in Europa zijn tot op heden importgevallen geweest, waarbij secundaire gevallen via direct contact met patiënten of indirect contact (via besmette lakens) zijn beschreven. De meest waarschijnlijke besmettingsroute onder MSM is het directe contact met infectieuze huidlaesies.

Men is zeker besmettelijk wanneer ulcera zijn ontstaan in de mondkeelholte. Dit valt in de overgrote meerderheid van de gevallen samen met het ontstaan van de huiduitslag. De patiënt blijft infectieus totdat de laatste korsten zijn afgevallen. Bij het uitvoeren van de contactopsporing wordt uitgegaan van besmettelijkheid vanaf het moment van het ontstaan van koorts.

De quarantaineduur is op dit moment vastgelegd op 21 dagen. Dit geldt ook voor contactpersonen.

Diagnose

Bij afname persoonlijke beschermingsmiddelen dragen: handschoenen, schort met lange mouwen, spatbril en FFP2 masker.

Bij elke verdenking een keel- en anuswatje en schraapsel of vocht huidlaesie afnemen, buisje goed afsluiten en met absorptiedoekje in blister, blister in safety-bag, deze goed afsluiten en met formulier meegeven aan de bode.

Neem indien de GGD het waarschijnlijk acht dat het MPXV kan betreffen contact op met de arts-microbioloog. Deze draagt zorg voor het transport en de verdere diagnostiek.

Af te nemen materialen

Prioriteit 1

  • 1 blaasjeswat in virustransportmedium of eswab; ofwel de standaard kweek-swab
  • 1 keelwat in virustransportmedium of eswab

Prioriteit 2

  • 1 anuswat in virustransportmedium of eswab.
  • Evt kan serologie worden aangevraagd, maar directe detectie met PCR heeft de voorkeur.

Mpox is een meldingsplichtige ziekte (groep B1).

Mpox (apenpokken) | LCI richtlijnen (rivm.nl)

Diagnostiek

  • PCR: generieke detectie van orthopoxvirussen. Indien positief zal standaard typering plaatsvinden.  
Mpox PCR
afnamemateriaal blaasjesuitstrijk, uitstrijk keel, anusuitstrijk
bewaarconditie na afname kamertemperatuur
inzetfrequentie ma/di/wo/do/vr/za
duur onderzoek 1 dag