Mycobacterium

Mycobacterium spp

M tuberculosis wordt aerogeen overgedragen en blijft na infectie latent aanwezig in het lichaam. Meestal zal de primaire infectie geen klachten veroorzaken. Bij een klein percentage ontstaat een primotuberculose. Onbehandeld kan de tuberculose zich verspreiden vanuit de klier of primaire longhaard naar de rest van de long(en). Complicaties ten gevolge van hematogene of lymfogene verspreiding zijn o.a. meningitis of pleuritis. Een afweer probleem bij de patiënt kan de oorzaak zijn van reactivatie van latente tbc.

De behandeling gaat altijd in overleg met een longarts met het aandachtsgebied tuberculose en een arts-tuberculosebestrijding van de GGD.

Tuberculose is een meldingsplichtige ziekte (B1).

Voor meer informatie zie de LCI richtlijn Tuberculose.

Non-tuberculeuze mycobacteriën (NTM) komen voor in het milieu (o.a. water en grond) en veroorzaken zelden ziekte bij gezonde personen. Bij onderliggend lijden zoals COPD en cystic fibrose kunnen zij echter ernstige longschade veroorzaken.

Ook zijn er NTM die niet long gerelateerde klachten kunnen veroorzaken zoals M leprae (lepra) en M marinum. Indien aan lepra gedacht wordt dient dit specifiek aangevraagd te worden.

Diagnostiek

• Kweek Mycobacterium spp: op aangeboden materiaal wordt standaard een auramine kleuring verricht. Alle eerste M tuberculosis-complex isolaten worden opgestuurd voor typering en gevoeligheidsbepaling. Certe verricht een snelresistentie INH en rifampicine. Alle gekweekte non-tuberculeuze isolaten worden gedetermineerd. Een eventuele gevoeligheidsbepaling wordt alleen uitgevoerd na overleg en indien dit klinisch relevant is.
• PCR M tuberculosis complex (o.a. M tuberculosis, M bovis, M bovis BCG)
• PCR Mycobacterium spp (NTM o.a. M kansasii, M marinum, M avium, M gordonae etc.)
• Quantiferon/IGRA:  meet de in vitro-respons van T-cellen op specifieke antigenen van M. tuberculosis. In tegenstelling tot de tuberculinehuidtest vertoont de IGRA-respons geen kruisreactie met BCG-vaccinatie en ook niet met de meeste non-tuberculeuze mycobacteriën. Indicaties conform richtlijn tuberculosebestrijding.