Plasmodium

Plasmodium, Malaria

Malaria is endemisch in de (sub)tropen en wordt overgedragen door de vrouwelijke steekmug van het genus Anopheles. In Nederland is het een - met enige regelmaat voorkomende - importziekte bij reizigers en immigranten.

De mens kan door (in ieder geval) 5 soorten parasieten van het geslacht Plasmodium geïnfecteerd worden; P falciparum (malaria tropica), P vivax en P ovale (beide: malaria tertiana), P malariae (malaria quartana) en P knowlesi.

De incubatieperiode is gemiddeld 10-14 dagen maar kan bij P falciparum soms korter (7 dagen) zijn en bij P malariae oplopen tot een aantal weken. Het gebruik van malariaprofylaxe kan leiden tot een 'uitgestelde eerste aanval', maanden en soms jaren na een infectie.

De belangrijkste symptomen van malaria zijn een griepachtig ziektebeeld met hoofdpijn, koorts en spierpijn. Niet-immune personen en zwangere vrouwen hebben een verhoogde kans op een ernstig beloop van malaria tropica.

Malaria is een meldingsplichtige ziekte (C).

Voor meer informatie zie de LCI-richtlijn Malaria

Diagnostiek

• LAMP-test (PCR sneltest) op EDTA-bloed

Met deze test kan op alle Plasmodium soorten gescreend worden. Bij negatieve LAMP-test is malaria uitgesloten. Bij positieve test wordt met microscopie bepaald welke soort malaria het betreft, plus zo nodig de infectiegraad/parasitemie (het percentage geïnfecteerde rode bloedcellen).

Malariadiagnostiek is altijd Cito-diagnostiek! De LAMP-test wordt uitgevoerd op het Certe laboratorium van het Martiniziekenhuis of Frisius MC Leeuwarden (voorheen Medisch Centrum Leeuwarden).
Vermeld bij de aanvraag altijd de 1ste ziektedag, reisanamnese, gebruik profylaxe en telefoonnummer waar de uitslag naar moet worden doorgebeld.

1ste lijn

Stuur niet-ernstig zieke patiënten met aanvraagformulier indien mogelijk naar de bloedafname van het Martini Ziekenhuis of Frisius MC Leeuwarden (voorheen Medisch Centrum Leeuwarden). 

Zet op het aanvraagformulier dat het een cito-bepaling is zodat de patiënt direct geprikt wordt. Zo nodig kan de patiënt besproken worden met de dienstdoende 1ste lijn arts-microbioloog (088-2371302). Bij ernstige zieke patiënten is verwijzing naar de spoedeisende hulp van het dichtstbijzijnde ziekenhuis geïndiceerd.

Martini Ziekenhuis, Frisius MC Leeuwarden (voorheen Medisch Centrum Leeuwarden), Frisius MC Heerenveen (voorheen Tjongerschans), Antonius, Wilhelmina Ziekenhuis en Ommelander Ziekenhuisgroep:

2 EDTA-bloed buizen nodig. 1 voor de LAMP-test in het Martini Ziekenhuis of Frisius MC Leeuwarden (voorheen Medisch Centrum Leeuwarden), 1 voor microscopie (microscopie wordt uitgevoerd in Martiniziekenhuis, Frisius MC Leeuwarden, Wilhelmina Ziekenhuis en Ommelander Ziekenhuisgroep).

Treant en Nij Smellinghe:

Malaria diagnostiek voor Treant en Nij Smellinghe gebeurt door de afdeling klinische chemie op eigen locatie. Neem zo nodig contact op met de dienstdoend Klinisch Chemicus van het desbetreffende ziekenhuis.