Spring naar inhoud

Certe zet zich al jaren in voor de gezondheid van zeehonden

Zeehondencentrum Pieterburen, Pieterburen

Sinds 2012 bestaat er een unieke samenwerking tussen het Zeehondencentrum Pieterburen en Certe. In dat jaar werden voor het eerst kweken van het Zeehondencentrum (toen nog de Zeehondencrèche) geanalyseerd. In dat jaar werd een klein lab opgericht in Pieterburen, deels met apparatuur die Certe overhad na een verbouwing. Certe gaf trainingen aan medewerkers van het Zeehondencentrum, hielp met de analyse van kweken en controleerde jaarlijks de situatie in het kweeklab, onder andere op steriliteit. Inmiddels is de samenwerking veranderd. Jan van Zeijl, arts-microbioloog bij Certe, en Ana Rubio-García, dierenarts bij het Zeehondencentrum, vertellen erover.

‘Sinds kort zijn we als Certe niet meer betrokken bij de kweken’, aldus Jan. ‘Met de aankomende invoering van CentraLIS moesten we een knoop doorhakken. Wilden we alle codes voor de diagnostiek van de zeehonden ook invoeren in het centrale labsysteem? Het management heeft besloten om dat niet te doen. We zijn een laboratorium dat zich richt op humane diagnostiek, en niet zozeer op diagnostiek bij dieren. Inmiddels stuurt het Zeehondencentrum haar kweken naar een gespecialiseerd veterinair lab in Duitsland voor de diagnostiek. We zijn nog wel betrokken bij de research van Ana die jaren geleden met een idee voor een promotieonderzoek kwam over bacteriële resistentie. Daar heb ik mijn medewerking als copromotor toegezegd. We hebben nu dus nog steeds veel contact met elkaar.’

Ana Rubio Garcia en Jan van Zeijl voor zwembad met zeehond
Ana Rubio-García en Jan van Zeijl

Gezond de zee weer in

‘Het ging om honderd tot tweehonderd kweken per jaar’, vertelt Ana over de samenwerking in de afgelopen jaren. ‘Vooral wanneer zeehonden wonden hebben, nemen we een kweek af. Maar ook bij sectie op dode exemplaren. Uit een van die sectiekweken kwam de MRSA-bacterie tevoorschijn. Het bleek dat de zeehond de bacterie al bij binnenkomst bij zich droeg en niet had opgelopen in het Zeehondencentrum. Het doel is natuurlijk niet alleen onderzoek, maar ook de behandeling van bacteriële infecties bij zeehonden en het voorkomen van besmettingen in de bassins. Uiteindelijk willen we de zeehonden weer gezond de zee in zetten.’

Ana Rubio Garcia bij tafel in labjas met blauwe handschoen
Ana Rubio-García

Personeel vanuit de hele wereld

Dat het personeel van het Zeehondencentrum Pieterburen uit alle windstreken komt, is niet zo vreemd. ‘Als je Mariene Biologie studeert, liggen de stage- en werkplekken niet altijd voor het oprapen in eigen land’, legt Jan uit. ‘Dan is het meest geavanceerde zeehondenziekenhuis van Europa natuurlijk een mooie plek.’ Ana vult aan: ‘Ik kom zelf uit Spanje. Mijn collega-dierenartsen en assistenten komen bijvoorbeeld uit Hongarije, Spanje, Italië en Slovenië. Er werken hier zo’n 25 internationale vrijwilligers, die gehuisvest zijn op ons terrein. Er is hier van alles voor ze te doen. We zijn niet alleen een zeehondenopvang en -ziekenhuis, maar ook een onderzoekscentrum. We doen research met onderzoekers van verschillende universiteiten. Samen met viroloog Ab Osterhaus onderzoeken we nieuwe virussen via diagnostiek op uitstrijken en bloed (antistoffen), en met dr. Andrea Ravignani onderzoekenwe de geluiden van zeehonden; de manier waarop ze met elkaar communiceren. Met de Rijksuniversiteit Groningen doen we onderzoek naar de snorharen van zeehonden. De uitkomsten van veel onderzoeken zijn niet alleen nuttig voor de zeehonden, maar ook voor mensen.’

Een interessante samenwerking met Certe

‘De samenwerking met het Zeehondencentrum Pieterburen is erg nuttig voor Certe’, vindt Jan. ‘Het past ook goed in de One Health-samenwerking, waarin onderzoek wordt gedaan naar infectieziekten die van dier op mens over kunnen gaan. Bovendien vallen de Waddenzee en -eilanden binnen de regio van Certe en is het dus ons werkgebied. Ook op het gebied van research en publicaties werkt Certe mee aan het werk dat hier verricht wordt. Maar het is vooral ook erg leuk om te doen, zeehonden zijn toch zeer aansprekende dieren.’

Zeehond in water
Zeehond in het Zeehondencentrum Pieterburen

Verhuizing naar Lauwersoog

Het Zeehondencentrum Pieterburen staat voor een grote verandering in haar bestaan. Ana: ‘We zitten al heel lang op deze locatie en veel faciliteiten zijn toch wat verouderd. Veel geld om te investeren is er niet; we leven van giften, donaties en bezoekers. Maar onze toekomst ligt in Lauwersoog. Daar wordt in de haven een heel nieuw centrum gebouwd: het Werelderfgoedcentrum Waddenzee. Daar gaan wij als Zeehondencentrum onderdeel vanuit maken. Het wordt een prachtig, duurzaam gebouw met moderne faciliteiten, direct aan zee gelegen. Naast ons Zeehondencentrum komen er expositieruimten, onderzoeks- en vergaderfaciliteiten, horeca en een winkel. De planning is dat het centrum in 2025 de deuren opent. We kunnen niet wachten om straks op die mooie plek ons werk voort te zetten.’

Geplaatst op: 21 juli 2023