Meningitis

Meningitis, encefalitis

De verwekkers van infecties van het centraal zenuwstelsel (CZS) kunnen zeer divers zijn:

• bacteriën; in Nederland zijn Neisseria meningitidis (meningokok) en Streptococcus pneumoniae (pneumokok) de belangrijkste verwekkers. Andere, veel minder frequent voorkomende m.o. zijn o.a Listeria monocytogenes, Haemophilus, Borrelia en - bij pasgeborenen - S agalactiae (GBS) en Escherichia coli.
• virussen; meest voorkomend zijn HSV, VZV, enterovirus en parechovirus.
• parasieten; o.a. Toxoplasmose
• schimmels; o.a. Cryptococcus sp.

Klinische beelden zijn mede afhankelijk van de verwekker, de leeftijd en immuunstatus van de patiënt en kunnen variëren van een mild, self-limiting beeld tot een acute fulminante meningosepsis met hoge mortaliteit.

Zie de specifieke verwekkers voor aanvullende informatie.

Zie voor meer informatie de LCI-richtlijn meningokokken meningitis/sepsis.

Meningokokken meningitis/sepsis is een meldingsplichtige ziekte (groep C).

Diagnostiek

• Kweek: kweken van liquor is alleen zinvol bij verdenking bacteriële of fungale infecties.
• PCR: indicatie virale oorzaak > standaard wordt getest op HSV, VZV en Entero /parechovirus.
• Serologie: bij verdenking op neuroborreliose en in zeldzame gevallen bij HSV of VZV, bij blijvende klinische verdenking en negatieve PCR. Het is noodzakelijk zowel liquor als serum (van dezelfde afnamedatum) in te sturen voor het bepalen van de Reiber index.
• Bloedkweek: indicatie bacteriële CZS infecties > vaak is er tevens sprake van een bacteriemie. Bij voorkeur 2 sets afnemen, idealiter via 2 venapuncties.